روغن پایه روغنی است که بعنوان یک پایه برای روانکار
روغن پایه روغنی است که بعنوان یک پایه برای روانکار به حساب می آید و پس از اضافه کردن مواد افزودنی به آن روانکار نهائی بدست می آید. روغن پایه ها از لحاظ حجمی مهمترین جزء تشکیل دهنده روانکارها می باشند. روغن پایه از لحاظ وزنی بطور متوسط بیش از ۹۵% ساختار یک روانکار را تشکیل می دهند. در برخی از روانکارها ( روغن های کمپرسور و هیدرولیک ) ۹۹% روغن را روغن پایه و ۱% آن را مواد افزودنی تشکیل می دهند.
از طرفی برخی دیگر از روانکارها مانند سیالات فلز کاری، گریس ها یا روغن دنده های صنعتی شامل حدوداً ۳۰% مواد افزودنی هستند. روغن پایه به سه دسته تقسیم می شود ، روغن پایه ۱۰۰ ، روغن پایه ۱۵۰ ، ، روغن پایه ۵۰۰ . روغن پایه را میتوان از منابع نفتی یا غیر نفتی به دست آورد. بیشتر روغن پایه مصرفی در جهان امروزه از پالایش نفت خام بدست می آید. از انجا که بخش عمده ای از روغن پایه های مورد استفاده در تولید روانکارها از منابع نفتی بدست می آید صنعت روغن پایه به عنوان قسمتی از صنایع نفت به شمار میرود. ویزگی های روغن های پایه بدست آمده از نفت وابسته به نوع نفت خام و عملیات پالایش است. روغن های پایه نفتی اجزاء شیمیائی خود را چه مطلوب و چه نا مطلوب از نفت خامی که از آن طی فرآیند پالایش بدست آمده اند به ارث می برند. از آنجا که نفت خام حاوی ترکیبات مختلفی از قبیل هیدروکربن های پارافینیک، نفتنیک، و آروماتیک و همچنین ترکیبات گوگرد دار می باشد، روغن پایه ها نیز متشکل از این ترکیبات هستند
